Hôm nay mình đi Nam Thi Library ngồi đọc sách, tối hôm qua dùng chatGPT để thảo luận sâu về cuốn Zen and The Art of Motorcycle Maintenance, mình đã nảy lên một ý tưởng để làm sao đọc một cuốn sách nhanh hơn. Mình hỏi chatGPT nhiều câu xoay quanh cuốn sách như nêu 10 điểm chính trong câu chuyện và triển khai sâu hơn từng ý. Bất chợt mình thấy sư liên kết giữa khái niệm inter-be (tiếp hiện) và ý tưởng cho rằng quan điểm của triết học phương tây tách biệt giữa chủ thể (subject) và vật thể (object) là sai lầm có thể dẫn đến sự ngộ nhận và tách rời khỏi thế giới khách quan.
Ví dụ mối liên hệ việc khách thuê chọn được ngôi nhà ưng ý mặc dù giữa khách và chủ nhà có nhiều điểm chưa thống nhất, việc môi giới đứng ra trung gian làm hài hoà lợi ích hai bên và bản chất của việc này đòi hỏi một nguồn năng lượng mạnh mẽ (willpower) từ chủ thể không thể tách rời. Nói cách khác, sự thoả thuận (object) là một thực thể không tồn tại bên ngoài subject (willpower) mà có sự liên kết, ngoài ý chí còn có kiến thức, kinh nghiệm của môi giới nữa. Chủ thể (myself) có mối liên hệ (interconnectedness) với vật thể vô tri (cái bàn, cây viết, cuốn sách), hay với một mối quan hệ (relationship) người-người (gia đình, bạn bè, cộng đồng), hay với thế giới tự nhiên (animal, environment), với khái niệm trừu tượng (intangible entities) to lớn như (đất nước, hệ thống ngân hàng, bitcoin…). Cho nên nếu có xung đột, đứt gãy, hoặc ràng buộc thì đứng từ góc độ subjective quan sát là chưa đủ.
Trải nghiệm thảo luận sâu về một vấn đề kiểu như thế này mình chưa bao giờ có, ChatGPT trả lời bất cứ câu hỏi giả định, so sánh, phát xét, thậm chí là phản bác lại lập luận một cách khiến mình ngạc nhiên, làm gì có người bạn ngoài đời nào có nhiều kiến thức đến như vậy?
Mình hỏi chatGPT là nếu biết trước plot truyện thì tìm thấy sự thú vị, hấp dẫn trong tiểu thuyết như thế nào thì được gợi ý là:
- Cách lựa chọn từ ngữ của tác giả, nếu dùng khác đi thì như thế nào?
- Cách lựa chọn cấu trúc câu, ngắt nghỉ, nhịp điệu đâu.
- Cách dùng ẩn dụ, miêu tả sinh động, biện pháp nghệ luật khiến ta cảm nhận sâu hơn hàm ý hơn là không sử dụng hay không.
- Nhân vật, ngoài plot ra còn có diễn biến nội tâm, suy nghĩ, động lực thay đổi tinh tế như thế nào, ta có đồng cảm với nhận vật?
- Chủ đề theme như tình yêu, chiến tranh, bao lực, hay mặt tối con người… thì có liên đới gì trong câu chuyện, ý là hàm ý sâu xa hơn một câu chuyện.
Nam Thi Library, mình tới từ sáng hy vọng gặp Khuê nhưng vẫn như mọi khi không thấy bóng dáng đâu. Quẹo lựa quầy fiction lấy cuốn gì săn cá voi nhưng không hứng thú đọc, quay qua kệ sách vẽ thấy cuốn everyday watercolor hay quá thế là ngồi chụp scan nguyên cuốn. Rồi bỗng dưng thấy cuốn Modern Romance – An Investigation Aziz Ansari, lật vài trang đầu đọc chả dính cho tới bất ngờ trang international romance story kể chuyện hẹn hò bên Nhật. Hiện tại có rất nhiều nam giới “ăn cỏ” tức chưa có trải nghiệm tình dục và bị động trong giao tiếp với phái nữ, hàng loạt dịch vụ tình dục hài hước như trứng thủ dâm tango, soapland- nữ tiếp viên trườn lên người qua lớp bôi trơn. Ông viết sách còn sợ tỷ lệ sinh thấp kèo dài biết đâu có ngày không ai bán ramen, sushi, đồ nướng ngon cho mà ăn hehe.
0
