RỪNG NA UY

Có một đợt Sensei về Nhật và hỏi mình có muốn mua gì cho không? Và mình đã nói em thích cuốn Rừng Na Uy. Đó là năm 2016 khi chỉ mới bắt đầu học bập bẹ 25 bài Minano Nihongo. Lúc đó nhìn một rừng chữ nhăn nhít lạ hoắc, quá hoang mang cất luôn trên kệ sách. Giả có đọc sách tiếng nhật thì cũng sẽ tìm một file văn bản vừa đọc vừa tra cứu từ mới cho nó nhanh. Thế nhưng khi vốn từ vựng đã đủ nhiều, thuộc nằm lòng cấu trúc ngữ pháp thì việc đọc không bị quá gián đoạn giữa chừng để dò từ điển, và đọc lại một cuốn sách yêu thích bằng ngôn ngữ gốc trở thành một trải nghiệm tuyệt vời! 

Tiếng nhật trong Rừng Na Uy rất sáng sủa và khúc chiết. Đôi lúc mình có cảm giác như đọc phân tích sentence correction trong gmat vậy. Thật sự là phân tích các mẹ à! đâu là chủ ngữ, đâu là modify, những particles に、と、が、て、を… đóng một vài trò cực kì quan trọng như một điểm neo để tách câu phức thành những ý đơn giản, hay phân biệt những ý so sánh, ẩn dụ. Haruki tả thực rất chi tiết, hễ câu có động từ thì sẽ luôn có objective bị tác động, nếu đọc qua bản tiếng việt thì lại bị lược bỏ bớt. Không biết cái sự tiểu tiết này có phải là do ông phác thảo idea trước bằng tiếng anh rồi mới bắt đầu viết lại bằng tiếng nhật không? Nhưng mình tin rằng khi ông viết, thay vì để ngòi bút trôi đi như bản năng suy nghĩ bằng tiếng mẹ đẻ, thì ông quan sát và triển khai ý dựa trên cấu trúc ngữ pháp, và lựa chọn từ ngữ phù hợp để lắp vào bộ khung cứng syntax ấy. Có phải vì vừa viết, vừa quan sát cách viết cùng lúc nên ông để ý về độ dài ngắn của mỗi câu, và trong mỗi câu chính nhờ những particles kể trên lại chia nhỏ ra. Nên khi đọc người đọc đó điểm dừng chân, theo một nhịp điệu ngắt vừa đủ để thẩm thấu các ý. Mình thích cách ông miêu tả cảm xúc vốn mang tính trừu tượng bằng cách ví von nó với những cảm xúc hiện hữu như sờ nấm, khoảng cách xa gần, độ nóng lạnh… mình trích ra tất cả các kiểu so sánh thú vị này vô một cuốn sổ riêng. 

Mình đọc đối sánh giữa bản gốc và bảng tiếng việt do Trịnh Lữ (người mình cực kì hâm mộ) dịch. Phát hiện ra một vài chỗ ông dịch không sát, có lẽ vì ông dịch từ bản tiếng anh qua nên tam sao thất bản, chưa kể tiếng nhật đôi khi thể hiện nuance qua cấu trúc ngữ pháp chứ không phải từ ngữ nên khó có thể diễn dịch. Những phó từ, từ láy và từ tượng thanh tuy nhỏ nhỏ vậy mà làm cho ý được diễn tả sống động hơn. Riêng phần từ katakana thì em bó tay thực sự, cách danh từ riêng như Bill Evans, Scott Fitzgerald, Uruguay… mình đọc tréo cả mồm mà đếch hiểu là ai là ai, gì là gì. Một vài từ thì bị giản lược ví dụ như Jimi Hendrix thì thành Jimi Hen, Sandwich thì thành Sando, Sexual Harassment thì thành Sekuhara lol hiểu chết liền.  

Trở lại với MIDORI, trời ơi sao em lại đáng yêu đến thế! 

Mình đã không thể nhịn được cười khi đọc lại đoạn Midori và Watanabe uống rượu buổi trưa, lúc xỉn còn đòi tìm cái cây nào đó leo lên, rồi còn tưởng tượng biến thái muốn bị bọn cướp biển nhốt hai đứa lại chỉ còn một giờ nữa để sống trước khi bị ném xuống biển, và cả hai lao vào nhau làm tình. Rồi thì lại tưởng tượng sinh cho Toru một bày con khoẻ như trâu =)) cả hai đứa đi thật xa xây tổ ấm, rồi thì nằm dưới nền nhà lăn qua lăn lại không khi không một mảnh vải che thân =))) Midori và những câu chuyện quay quanh em như người bố bị bệnh, người mẹ bị điên mạt sát con không kiểm soát, câu lạc bộ em tham gia toàn một đám đạo đứa giả vớ vẩn, hay chuyện em lụi đại những câu trắc nghiệm toán lượng giác. Thật sự Midori đã hiện ra trước mặt mình như một cô bé đáng yêu đang độ tuổi hai mươi với những khát khao, sự ngây thơ, chân thành và niềm vui thì lấp lánh quanh em. Midori là một sweet disposition, một sự sắp đặt ngọt ngào trọn vẹn cho Toru vậy! 

“Sweet disposition

Never too soon

Oh, reckless abandon

Like no one’s watching you

A moment, a love

A dream, a laugh

A kiss, a cry

Our rights, our wrongs

A moment, a love”